Öngermeli kiriş denilen ürünler, son zamanların inşaat, mimari ve mühendislik sektörlerinde kendini göstermiş ve kendine geniş uygulama sahsı edinmiş, öngörme sistemiyle oluşturulan yapılardır. Teknolojinin getirdiği kalite artırımına yönelik olan bu sistem betonarme yapılar içinde kullanılan çelik donatıların gerilmesini azaltmada kullanılır. Sistem basitçe şöyle açıklanabilir: Betonarme elemanın içerisinde yer alacak donatılara önce çekme ile germe işlemi uygulanır. Beton dökme işlemi tamamlandıktan sonra durum sabitlenmiştir. Sabitlenme gerçekleştikten sonra çekme kuvvetinin kaldırılmasında kullanılan sistem öngerme sistemi olarak adlandırılır.
Öngermeli kiriş imalatı ülkemizde yaygın olarak uygulanmakla beraber yapım aşamasına ait çok çeşitli detaylar üzerine kurulmuş yöntemlerden oluşur. Üzerlerine beton dökülmeden önce gerilen halatların olması gereken doğrultudan şaşmaması, birbirlerine takılmayacak şekilde uzatılması gerekir. Halatların birbirine dolanması gibi burada oluşacak bir aksaklık ya da başka herhangi bir nedenden dolayı halatlardan birinin kopması bile betonarme elemana zarar vermeye yetecektir. Çünkü bu halatları sabitlemek için uygulanan çekme kuvveti oldukça güçlüdür. Bu büyük güç işlemde kolaylık sağladığı kadar dikkat de gerektirmektedir.
Öngermeli Kiriş İmalatı Yapan Firmalar ve İstanbul’da Öngermeli Kiriş İmalatı
Bu teknolojik yöntemlerle üretilmiş kirişlerle uzun mesafeler kat edilebilir. Dolayısıyla asma köprüler ve üst geçitler gibi uzun menzil gerektiren yapılarda bu uygulama kullanılmaktadır. Köprü ve geçitler her türlü darbeye, şiddetli rüzgar gibi afetlere açıktır. Kirişler sayesinde bu yapılar yüksek mukavemet yani zor durumlarda üstün dayanıklılık gösterecektir. Ayrıca üretimleri sayesinde boğazlar gibi büyük açıklıkları kolayca geçebilirler. Öngermeli kirişler sadece köprülerde değil, viyadük inşaatlarında da çokça tercih edilmektedirler.
Bu son teknolojinin ürünü olan, karayolları standartlarının dışına çıkılmadan 38 metre açıklığa göre üretilmiş köprüler mevcuttur. Öngerme teknolojisi hızlı ve kaliteli ürünler ortaya koymaktadır. Bu ürünlerin sık tercih edilmesinin sebeplerinden biri de düşük maliyetli olmalarıdır. Normal şartlarda yüksek fiyatları bulabilecek uzun menzilli, büyük yapılarda bütçeye büyük katkı sağlarlar. Bu ürünler üzerine çalışan çok sayıda yerli firma bulunmaktadır. Sektörün gelişmesiyle rekabete giren firmalar müşterilerine çok çeşitli avantajlar sağlamaktadırlar. Bunlardan bazıları, kirişlerin nakliyesi ve montajının hatta bazen de tasarımının firmalarca gerçekleştiriliyor olmasıdır.
Öngermeli kiriş imalatı yapıların uzunluğuna ve diğer boyutlarına, kullanılan malzemelere göre değişkenlik göstermektedir. Maliyete dâhil olan kriterler şöyle sıralanabilir: kiriş imalatında kullanılacak platform ve setlerin imalatı, kalıp ve kaplamalar, malzeme temini, kalıplara şekil verilmesi, çeşitli maddelerle kaplamalar yapılması, betonun hammaddelerinin eldesi, çakıl ve taşın kırılıp elenmesi sonrasında araçlara yüklenip boşaltılması, gerekli suyun temini, suyun nakli ve ihtiyaç duyulacak zamanlar için depolanması, önceden yapılacak deneyler, katkı malzemeleri, mukavemeti sağlayacak katkı maddeleri, tartı üniteleri ve mekanik alet fiyatları…
Bunların dışında beton dökmeye ait tüm işlemler, betonun düzeltilmesi, kalıplanması fiyatları, makinelerin nakli ve işletimi, buhar jeneratörü, müteahhit kârı ve diğer genel masraflar bulunmaktadır.
